آموزش کامل تعویض دنده + معکوس کشیدن

رانندگی کردن با اتومبیل دنده دستی، به دلیل داشتن پدال اضافی و تعویض دنده، ممکن است کمی دلهره‌آور به نظر برسد، اما باکمی تمرین می‌توانید آن را به‌راحتی برانید. استفاده از کلاچ و تعویض دنده نسبتاً آسان بوده و به شما کمک می‌کند تا دنده اتومبیل را بالا یا پایین ببرید. به محض آشنا شدن با نحوه عملکرد آن‌ها، قادر خواهید بود به‌راحتی سرعت خود را افزایش یا کاهش دهید.

نکته مهم : دور موتورهای گفته شده در این مقاله برای ماشین های پرقدرت و عموما ماشین های خارجی هست ، برای ماشین های ایرانی ( به دلیل دست کاری خودروسازان ) تعویض دنده روی دور موتور 3000 الی 3200 پیشنهاد میشود . البته دور موتور برای تعویض دنده در ماشین های مختلف فرق دارد و دور موتور گفته شده میتواند تغییر کند.

آشنایی با تعویض دنده

نقشه تعویض دنده اتومبیل خود را به خاطر بسپارید. اگر قادر به دیدن این نقشه نیستید، برای یادگیری محل قرار گرفتن دنده‌ها، به علائمی که در سر کلاهک اهرم دنده وجود دارد توجه کنید. بسیاری از اتومبیل‌های دنده دستی، دارای نقشه H مانندی هستند که دنده‌های فرد در بالا و دنده‌های زوج در پایین آن نمایش داده‌شده‌اند.

• برای مثال، در بسیاری از اتومبیل‌ها، دنده یک مستقیماً بالای دنده دو، دنده سه در سمت راست دنده یک و مستقیماً بالای دنده چهار و دنده پنج در سمت راست دنده سه و مستقیماً بالای دنده‌عقب قرار دارد.
• دنده خلاص، با حرف اختصاری N نمایش داده‌شده است. در غیر این صورت ، اگر ماشین شما در هیچکدام از دنده ها نباشد، یعنی خلاص است.

دنده‌ها را با دست راست تعویض کنید. هنگام رانندگی با اتومبیل دستی، به‌طور مدام نیاز به تعویض دنده‌ها خواهید داشت. دست راست خود را بر روی اهرم دنده قرار داده تا آماده تعویض دنده‌ها باشید.

• هنگام رانندگی با اتومبیل دستی، از کارکردن با گوشی موبایل و تنظیم کردن رادیو خودداری کنید. تنها بر تعویض دنده‌ها و جاده پیش رو تمرکز کنید.

پدال کلاچ، در سمت چپ پدال ترمز قرار دارد. پای چپ خود را بر روی اولین پدال از سمت چپ قرار دهید. برای تعویض دنده‌ها، پدال کلاچ را تا آخر فشار دهید. از نگه‌داشتن پای خود بر روی پدال کلاچ خودداری کنید، زیرا باعث ساییده شدن آن شده و با بالا رفتن سن خودرو، تعویض دنده‌ها با مشکل مواجه خواهد شد.

استارت زدن اتومبیل

درحالی‌که ترمزدستی را کشیده‌اید، دنده را خلاص کنید. به دلیل اینکه اتومبیل‌های دستی، فاقد دنده پارک هستند، قبل از استارت زدن، دنده باید خلاص بوده و ترمزدستی کشیده باشد. از خلاص بودن دنده و بالا بودن ترمزدستی اطمینان حاصل کنید.

• در صورت بالا نبودن ترمزدستی، اتومبیل حرکت خواهد کرد.
• در بسیاری از خودروها، با کشیدن ترمزدستی، چراغی در قسمت داشبورد، روشن خواهد شد.

با کمک پای چپ خود، پدال کلاچ را فشار دهید. زمانی که آماده‌اید اتومبیل را روشن کنید، پای چپ خود را بر روی پدال کلاچ قرار داده و آن را تا آخر فشار دهید.

• تنها از پای چپ خود برای گرفتن کلاچ استفاده کنید و با پای راست خود، پدال ترمز و گاز را کنترل کنید.

استارت زده و اتومبیل را در دنده یک قرار دهید. استارت بزنید و کمی صبر کنید تا موتور کار کند. با پای چپ خود، پدال کلاچ را کامل فشار دهید. اهرم تعویض‌کننده دنده در سمت راست خود را در دنده یک قرار دهید.

• در اتومبیل‌های استاندارد 5 سرعته، دنده یک در سمت چپ و بالا قرار دارد. در غیر این صورت، برای اطلاع از محل قرارگیری دنده‌ها، به نقشه دنده بر روی دسته نگاه کنید.

ترمزدستی را بخوابانید و پدال ترمز را فشار دهید. چراغ ترمزدستی را چک کنید تا مطمئن باشید ترمز را کاملاً خوابانیده‌اید. به محض رها کردن پدال ترمز، اتومبیل به‌آرامی شروع به حرکت خواهد کرد.

دور موتور را بین 1500 تا 2000 دور در دقیقه برسانید. با نگاه کردن به دورسنج خودرو که میزان سرعت چرخش موتور را نشان می‌دهد، خواهید دانست که چه زمان پای خود را از روی پدال کلاچ بردارید. به محض بالا رفتن سرعت موتور، با درگیر شدن صفحه کلاچ، حرکت تکان‌دهنده‌ای را بر روی پدال احساس خواهید کرد.

• اگر در دور پایین موتور برانید، اتومبیل خاموش شده و مجدداً باید استارت بزنید.
• زمانی که کلاچ درگیر می‌شود، به آن “نقطه اصطکاک” می‌گویند.

پای چپ خود را از روی پدال کلاچ بردارید. به‌آرامی پای خود را از روی کلاچ بدارید تا فشار از روی آن برداشته شود. اتومبیلتان شروع به حرکت به سمت جلو خواهد کرد. پدال گاز را به‌آرامی فشار دهید تا سرعت اتومبیل افزایش یابد.

بالابردن دنده‌ها

زمانی که دور موتور به 2500 تا 3000 دور در دقیقه رسید، دنده را تعویض کنید. به دورسنج داخل داشبورد نگاه کنید تا ببینید چه زمانی به دور موتور مناسب می‌رسید. مهم نیست که در کدام دنده رانندگی می‌کنید، به محض رسیدن دور موتور به 2500 تا 3000، دنده را تعویض کنید.

• از تعویض دنده در دور موتور بالاتر یا پایین‌تر خودداری کنید، زیرا باعث شتاب گرفتن یا خاموش شدن اتومبیل شما خواهد شد.

پای راست خود را از روی پدال گاز بردارید و با پای چپ پدال کلاچ را فشار دهید. زمانی که برای تعویض دنده آماده‌اید، پای خود را از روی پدال گاز کاملاً بردارید. با پای چپ خود پدال کلاچ را تا آخر فشار دهید. این کار به شما اجازه می‌دهد تا بتوانید دنده را تعویض کنید.

اهرم را به سمت دنده بعدی، حرکت دهید. دنده را تنظیم کرده و به دنده بالاتر بروید. برای مثال، اگر در دنده یک بودید، به دنده دو بروید. دنده‌ها را یکی در میان عوض نکنید، در این صورت اتومبیل شتاب گرفته یا خاموش خواهد شد.

• نقشه تعویض دنده‌ها را از روی کلاهک روی اهرم بخوانید.

پدال کلاچ را به‌آرامی رها کنید تا زمانی که نقطه اصطکاک را احساس کنید. زمانی که احساس می‌کنید صفحه کلاچ درگیر شده است، پای چپ خود را به‌آرامی از روی کلاچ بردارید. این نقطه زمانی که اتومبیل شروع به تعویض دنده‌ها می‌کند.

• شما همچنین می‌توانید برای تشخیص نقطه اصطکاک، به دور موتور دورسنج نگاه کنید.

پس از رها کردن کلاچ، پدال گاز را فشار دهید. تصور کنید که هر یک از پاهای خود را بر روی یک الاکلنگ قرار داده اید. زمانی که یک پای خود را از روی کلاچ برمی‌دارید، پای دیگر خود را بر روی پدال گاز فشار دهید. این کار را به‌طور هم‌زمان انجام دهید.

• اگر پدال گاز را سریع‌تر فشار دهید، اتومبیل شتاب برداشته و تعویض دنده‌ها به نرمی صورت نخواهد گرفت.

کم کردن دنده‌ها

پای خود را از روی پدال گاز بردارید. زمانی که پای خود را از روی پدال گاز برمی‌دارید، سرعت اتومبیل بالاتر نمی رود. این کار باعث می‌شود دور موتور به‌آرامی پایین بیاید و راحت‌تر بتوانید دنده را کم کنید.

پدال کلاچ را تا آخر فشار دهید. با پای چپ خود، پدال کلاچ را کاملاً فشار دهید. اطمینان حاصل کنید که کلاچ تا آخر پایین رفته باشد، در غیر این صورت تعویض دنده صورت نخواهد گرفت.

اهرم تعویض‌کننده دنده را به سمت یک‌دنده پایین‌تر حرکت دهید. اگر در حال رانندگی هستید، فقط تا یک‌دنده پایین‌تر بروید. برای مثال، اگر در دنده سه هستید، فقط به دنده دو بروید.

• اگر در حال توقف کامل هستید، دنده را خلاص کنید. زمانی که دنده را خلاص می‌کنید، نیازی به رسیدن به نقطه اصطکاک ندارید.

زمانی که پدال گاز را فشار می‌دهید، پای چپ خود را به‌آرامی از روی پدال کلاچ بردارید. پس از تعویض دنده‌ها، می‌توانید پای خود را از روی کلاچ بردارید. با احساس تکانه پدال و درگیر شدن صفحه کلاچ، پدال گاز را به‌آرامی فشار دهید تا تعویض دنده‌ها به نرمی صورت گیرد.

• به دور موتور دورسنج اتومبیل نگاه کنید تا زمان رسیدن به نقطه اصطکاک را تشخیص دهید.

زمانی که اتومبیل را پارک می‌کنید، ترمزدستی را بکشید. موقع پارک کردن اتومبیل، دنده را حتما خلاص کنید. ترمزدستی را بکشید تا فعال شود، در غیر این صورت زمانی که می‌خواهید خودرو را متوقف کنید، حرکت خواهد کرد.

• اگر هنگامی که اتومبیل را خاموش می‌کنید در دنده باشد، دفعه دیگر که آن را روشن می‌کنید، اتومبیل به جلو خواهد پرید.

دنده‌عقب رفتن

با پای راست خود پدال ترمز را فشار داده و ترمزدستی را بخوابانید. زمانی که پدال ترمز را کامل فشار می‌دهید، درحالی‌که دنده اتومبیل خلاص است، ترمزدستی را بخوابانید. این کار از حرکت کردن اتومبیل جلوگیری خواهد کرد.

کلاچ را با پای چپ خود بگیرید و اهرم را در موقعیت دنده‌عقب قرار دهید. کلاچ را کاملاً پایین ببرید، در غیر این صورت قادر به تعویض دنده‌ها نخواهید بود. زمانی که کلاچ را گرفته اید، اهرم را از سمت خلاص به دنده‌عقب حرکت دهید. پای دیگر خود را بر روی پدال ترمز نگه‌دارید.

• برای شناسایی دنده‌عقب، به نقشه دنده نگاه کنید. محل قرارگیری دنده‌عقب معمولا در پایین سمت راست یا بالا سمت چپ نقشه است.

دور موتور را به 1500 تا 2000 دور در دقیقه برسانید. همچنان که کلاچ را گرفته اید، پای راست خود را بر روی پدال گاز قرار داده و به‌آرامی فشار دهید. برای کنترل دور موتور، به دورسنج توجه کنید.

زمانی که اتومبیل شروع به حرکت‌به‌عقب می‌کند، پای خود را از روی کلاچ بردارید. فشار را کم‌کم از روی کلاچ بردارید تا اتومبیل شروع به حرکت به سمت عقب کند. پس از اتمام حرکت، کلاچ را مجدداً گرفته و پدال ترمز را فشار دهید.

نکات

1 – تمرینات رانندگی و تعویض دنده‌ها را در خیابان‌های کم تردد یا محوطه پارکینگ های بزرگ و خلوت انجام دهید.

2 – از فردی که در رانندگی با اتومبیل‌های دنده دستی تجربه دارد، بخواهید در کنار شما نسشته و شما را در تعویض دنده‌ها راهنمایی کند.

3 – دنده‌ها را یک‌درمیان تعویض نکنید، در غیر این صورت اتومبیل شتاب گرفته یا خاموش خواهد شد.